Президенттин изилдөө жана билим берүү фонду

МАКСАТТАР ЖАНА МИЛДЕТТЕР

Президенттин изилдөө жана билим берүү фонду (мындан ары “Президенттин фонду”) 2019-жылы түзүлгөн Борбордук Азиядагы Америка университетинин (БААУ) инновациялык изилдөө жана билим берүү ишмердүүлүгүн илгерилетүү боюнча уникалдуу демилге болуп саналат. Президенттин фондунун негизги максаты профессордук-окутуучулук курамга, студенттерге жана кызматкерлерге илимий жана билим берүү долбоорлорунун кеңири багытын, анын ичинде жаңы демилгелерди, дисциплиналар аралык илимий кызматташтыкты жана студенттер жетектеген долбоорлорду каржылоону колдоо болуп саналат. Президенттин фонду БААУнун стратегиялык биринчиликтерине шайкеш келген долбоорлор үчүн ресурстар менен камсыз кылуу аркылуу академиялык жана илимий жетишкендиктерге, инновацияларга жана коомчулуктун катышуусуна көмөктөшөт. Мисалы: дисциплиналар аралык изилдөөлөрдү алга жылдыруу, студенттердин окуу натыйжаларын жакшыртуу жана Борбордук Азиядагы курч социалдык жана экологиялык көйгөйлөрдү чечүү. Чыгармачылыкка дем берүүгө басым жасаган Президенттин фонду университеттин жамааты үчүн жаңы идеяларды турмушка ашыруу жана өлкөдө жана аймактагы позитивдүү өзгөрүүлөргө көмөктөшүү үчүн маанилүү ресурс болуп саналат.

СЫЙЛЫК ЖӨНҮНДӨ МААЛЫМАТ

Талапкерлердин тизмеси:

Президенттин фондунун талаптарына ылайык бардык БААУда күндүзгү профессордук-окутуучулук курамга кирген, учурда билим алып келген студенттер жана кызматкерлер билдирмелерин тапшыра алат. Студенттерди долбоорлоруна тарта турган штаттан тышкары эмгектенген окутуучулар (part-time faculty) да билдирмелерин бере алышат. БААУнун профессордук-окутуучулук курамынын, студенттеринин жана кызматкерлеринин арасынан мурунку жеңүүчүлөр эки толук окуу жылынан кийин гана арыз бере алышат. Отчетту өз убагында тапшырбаган жана долбоорду аягына чыгарбаган сыйлык ээлери андан ары кароого жана каржылоого укугу жок.

Каржылана турган чыгымдар:

Төмөндө Президенттин фондунун жобосуна ылайыктуу каржылана турган чыгымдардын толук тизмеси келтирилген; бирок, эгерде өтүнмөдө (арыз) жүйөлүү себептер көрсөтүлсө, Тандоо комиссиясы бул тизмеге кирбеген башка изилдөөлөр менен байланышкан иш-чараларды каржылоо үчүн өзгөчө өтүнүчтөрдү карай алат.

Маалыматтарды топтоо же техникалык колдонуу материалдарын сатып алууга 1000 АКШ долларынан ашык эмес чыгаша;
Изилдөөлөрдүн натыйжаларын жайылтуу ыкмасы катары конференцияларга катышуу үчүн төлөмдөр;
Адистештирилген илимий иш-чаралар үчүн жабдууларды сатып алууга 1000 АКШ долларынан ашык эмес чыгаша;
БААУнун студенттери жана бүтүрүүчүлөрүнүн арасынан кыска мөөнөткө илимий ассистенттерди ишке алуу;
Изилдөө иштери маалында кофе-брейк жана тамактанууга кеткен каржылар;
Долбоорду ишке ашырууга түздөн-түз катышкан БААУнун профессордук-окутуучулук курамына жана кызматкерлерине төлөмдөр;
Басылмаларга чыгымдар (котормо, редактура, Open Access чыгымдары);
Изилдөө менен байланышкан кызматтар (мисалы, котормо) жана байланыш чыгымдары;
Долбоорду ишке ашырууга катышкан БААУнун студенттери үчүн стипендия;
Талаа иштерине, анын ичинде архив иштерине барууга чыгымдар;
Долбоор менен байланышкан иш сапарларга же жолугушууларга башкы изилдөөчүлөр жана долбоордун катышуучулары үчүн жол жана турак жай чыгымдары.

Президенттин фонду каржылабаган чыгымдар:

Төмөндө Президенттин фондунун алкагында каржыланбаган чыгашалардын толук тизмеси келтирилген:

Интервью же сурамжылоо жүргүзүүгө кеткен катышуучулардын чыгымдары;
Долбоордун катышуучулары үчүн белектердин наркы (мисалы, белек сертификаттары, купондор ж.б);
Кошумча жумуш убактысын же бонустарды төлөө;
БААУнун бакалавриат жана магистратура программаларында окуган студенттеринин диссертацияларына кеткен чыгымдар.

БИЛДИРМЕЛЕРДИН БАШКЫ КРИТЕРИЙЛЕРИ

Бардык билдирмелер Президенттин кеңсеси тарабынан жарыяланган мөөнөткө ылайык толтурулган билдирме (№1 тиркеме) аркылуу pref@auca.kg электрондук дарегине жөнөтүлүшү керек. Өзгөчө учурларда Тандоо комиссиясы ар кандай өтүнмөнү сырттан карап чыгууну талап кыла алат. Тандоо комиссиясы арыз берүүнүн акыркы мөөнөтү аяктагандан кийин үч жуманын ичинде билдирмелерди карап чыгат жана баалайт. Жогорку сапатта толтурулган жана биринчи жолу тапшырып жаткан билдирмелерге артыкчылык берилет.

Тандоо критерийлери:

Профессор-окутуучулардын, студенттердин жана кызматкерлердин билдирмелерин баалоодо Президенттин фонддунун тандоо комиссиясы төмөнкүлөргө артыкчылык берет:

Президенттик фондго биринчи жолу кайрылган талапкерлер;
БААУнун бакалавриат жана магистратурада билим алган студенттерин изилдөө иштерине катыштырган изилдөөлөр;

Эреже катары бир долбоор боюнча изилдөө бир гана жолу каржыланат.

КАРЖЫЛОО ЖАНА БЮДЖЕТТИ БЕКИТҮҮНҮН БАШКЫ ПРИНЦИПТЕРИ

Долбоордун башкы иликтөөчүсү материалдык-техникалык, административдик жана финансылык жол-жоболор үчүн жооп берет жана Президенттин аткаруу кызматкери менен билдирмени бергенге чейин жана долбоорду ишке ашыруунун жүрүшүндө келип чыккан маселелерди чечүү үчүн кеңешип туруусу керек. Зарыл болгон учурда күзгү окуу мезгилиде бекитилген ар бир долбоор боюнча каржылоо ар бир жылдын 10-июлуна чейин сарпталса болот. Бир изилдөө долбоору бир гана жолу каржыланат.

БААУнун профессордук-окутуучулук курамы, студенттери жана кызматкерлери бир долбоор үчүн 3000 АКШ долларына чейин сыйлыкка билдирме тапшыра алышат. Бул каржылоо бардык салык төлөмдөрүн ичине камтыйт;
Долбоордун негизги изилдөөчүсү ыйгарылган каражаттарды чыгымдарга бөлүштүрүүгө жана тиешелүү финансылык башкарууну Президенттин аткаруу кызматкери менен биргеликте көзөмөлдөөгө милдеттүү;
Каражат бекитилген жана ыйгарылган бюджетке ылайык жумшалышы керек. Эгер кайсы бир учурларда ыйгарылган жана бекитилген бюджетте олуттуу өзгөрүүлөр болсо, Президенттин аткаруу кызматкери менен макулдашуусу зарыл;
Чегерилген каражаттар он айдын (сентябрь/октябрь-июнь/июль) ичинде пайдаланылып, окуу жылынын аягына чейин сарпталышы керек;
Президенттик фонддун бардык сыйлык ээлери жана долбоорлор БААУнун расмий сайтында жарыяланат жана электрондук дарек аркылуу маалымдалат;
Эгер кайсы бир долбоор Институционалдык кароо комиссиясынын макулдугун талап кыла турган болсо, кеңешменин карап чыгуусу менен бирге баасын жана макулдугун алгандан кийин гана ишке кириши керек;
Эгерде долбоордун ишмердүүлүгү, узактыгы же башка мүнөздөмөлөрү өзгөртүүгө кабылса, башкы изилдөөчү тез арада Президенттин аткаруу кызматкерин маалымдоого тийиш.

КАТЫШКАН ТАРАПТАР ЖАНА БАШКАРУУ ПРИНЦИПТЕРИ

Башкы катышуучу тараптар:

1. Башкы изилдөөчү (координатор):

Долбоорго керек материалдарды сатып алуу боюнча чечимдерди чыгарат;
Долбоордун илимий багытын көзөмөлдөп, ишке ашышына жоопту болот;
Долбоордун жетишкендиктери тууралуу акыркы отчетту даярдап, тапшырат;
Убак-убагы менен Президенттин аткаруу кызматкери менен долбоордун жүрүшү тууралуу жолушуп турат;
Долбоорго тиешелүү кызматтарды тандайт;
Долбоорго катыша турган жана иш аткара турган топту тандап, жалпы ишмердүүлүгүн көзөмөлдөйт.

2. Президенттин фондунун менеджери (Президенттин аткаруу кызматкери):

Башкы изилдөөчү же координаторго колдоо көрсөтөт жана багыт берет;
Институционалдык деңгээлде каржылоону башкарат (төлөм арыздарын берүү, бюджеттик көзөмөл ж.б.у.с.)

Отчет (маалымдама):

Башкы изилдөөчү изилдөө иштери жана анын натыйжалары менен бирге күтүлгөн натыйжалар жөнүндө баяндоочу отчетту тиешелүү форма боюнча (№ 2 тиркеме) долбоор аяктагандан кийин бир айдын ичинде жана анда жарыялоого кабыл алынган бардык документтерди берүүгө жооптуу. Финансылык отчеттун кереги жок, анткени ал отчетту Президенттин аткаруу кызматкеринин маалыматтарынан алууга болот.

Изилдөө үчүн темалар:

Биз изилдөөчүлөрдү алардын сунуштарын иштеп чыгууда долбоордун социалдык таасирин эске алууга чакырабыз. Ошондой эле өзгөчө Кыргызстанда жана Борбордук Азияда концепцияны далилдөө аркылуу масштабдуу боло турган же узак мөөнөттүү таасир тийгизе турган жаңы демилгелерди каржылоого өзгөчө кызыкдарбыз.

Биз сунуштаган темалардын жана багыттардын арасында төмөнкүлөр болгонуна карабай, кызыктуу темалар чектетилген эмес:

Борбордук Азиянын жана ага чектеш өлкөлөрдүн искусствосу, тарыхы жана маданияты;
Жогорку окуу жайдагы чыгармачылык жана инновация;
Климаттын өзгөрүшү менен күрөшүү боюнча инновациялык чечимдер, анын ичинде энергиянын кайра жаралуучу технологиялары жана туруктуу инфраструктура;
Технологиялык өзгөрүүлөр жана алардын психикалык жана физикалык ден соолукка тийгизген таасири;
Жасалма интеллекттин маркетинг жана финансылык анализ сыяктуу бизнестин ар кандай аспектилерине тийгизген таасири;
Климаттын өзгөрүшүнүн энергиянын кайра жаралуучу булактарына тийгизген таасири;
Тил үйрөнүү колдонмолорунун жана онлайн платформаларынын педагогикага тийгизген таасири;
Социалдык тармактардын өспүрүмдөрдүн жана жаштардын психикалык саламаттыгына тийгизген таасири;
Социалдык илимди маалымат илими менен айкалыштырган дисциплиналар аралык изилдөөлөргө көңүл буруу;
Климаттын өзгөрүшүнүн жеке адамдарга жана жамааттарга психологиялык жана социалдык таасири;
Социалдык жана экологиялык маселелерди чечүүдө искусствонун ролу;
Көчмөн элдердин жана маданияттардын уникалдуу өзгөчөлүктөрү жана башкалар.

Долбоордун натыйжалары жаңы жогорку технологиялык өндүрүүдөн тарта салттуу жана салттуу эмес искусство түрлөрүнө, даректүү тасмаларга жана видеофильмдерге жана андан да көп стандарттуу академиялык изилдөөлөргө чейин болушу мүмкүн. 2019-жылдан бери ишке ашырылган бардык долбоорлор менен таанышуу үчүн №3 тиркемени караңыз.

Төмөндө Президенттин фондунун долбоорлору канчалык түрдүү болгонун көрө аласыз:

2019-2020 окуу жылы

Өткөрүлгөн жана чагылдырылган жарыктандыруусу бар поляризациялык микроскопту буйрутма берүү, Рустам Орозбаев
Өнүгүүсүндө артта калган балдар үчүн билим берүүчү каражат катары колдонулган толукталган реалдуулук, Владислав Пак
Жөнөкөй визуализация чегинин тышында: Караколдун тарыхый имараттарын 3D моделдөө, Аида Абдыканова, Жылдыз Бекбалаева, Толгонай Кожоканова
Дата искусствосу, Анастасия Валеева
БААУнун студенттери менен бирге Улуттук илимдер академиясынын гербарийин санариптештирүү, Амадеус ДеКастл
Кыргызстандагы ислам дининин жана мусулмандардын медиа өкүлчүлүгү, Мукарам Токтогулова, Элира Турдубаева
Башталгыч деңгээл үчүн онлайн кыргыз тили курсу, Улкан Камбаралиева, Данияр Карабаев
Роттердамдагы эл аралык кинофестивалга катышуу, Анастасия Лысогорова
Стартап Буткэмп, Бермет Таласбек кызы, Бегимай Абдраева
Кыргыз Республикасынын Конституциялык палатасынын иши: Кыргызстанда мыйзамдуулукту жана конституционализмди илгерилетүү жана интернационалдаштыруу боюнча 15 маанилүү чечим, Сания Токтогазиева, Каныкей Касыбекова
БААУга аутизм спектриндеги балдарга жардам берүүчү ири изилдөө гранттарды тартууда атаандаштыкка жөндөмдүү болууга керектелген негиз, Майкл Брэди
Гуманитардык билимдин баалуулугу: БААУ бүтүрүүчүлөрүнүн перспективалары жана окуу программаларын иштеп чыгуу мүмкүнчүлүктөрү, Ангелина Попова, Жаркын Шадыманова, Эмил Бегимкулов
БААУдагы ооган студенттеринин үнү, Тамо Чаттопатхай, Зарлашт Сармаст

2020-2021 окуу жылы

БААУда бакалавриат программаларын аккредитациялоо: алынган сабактар жана кийинки кадамдар, Чынара Рыскулова, Ангелина Попова
Кыргызстандагы блокчейн технологиясы, Сайкал Анвар кызы
Кыргызстандагы климаттын өзгөрүшү: кыска метраждуу тасма долбоору, Адина Сулумбекова, Камила Курбонмамадова
Орто мектеп окуучулары үчүн БААУнун математикалык олимпиадаларынын жыйнагын түзүү жана басып чыгарууну даярдоо, Сергей Скляр, Сыргак Кыдыралиев, Елена Бурова
Биринчи тили англис тили болгон студенттер үчүн кыргыз тили окуу китебин иштеп чыгуу, Гүлмира Дүйшеева
“Иммиграция, тиешелүүлүк сезими жана келечекке көз караш: Кыргызстан элинин укпаган үнү” даректүү интервью-тасма, Руслан Рахимов
Өткөнгө карай. 1960-жылдан бүгүнкү күнгө чейинки Чүй облусунун спутниктен тартылган сүрөттөрү, Талгат Жумашев
Кыргыз Республикасынын улуттук сотторунун эл аралык укуктун аткарылышы, Ханнепес Тайчаев
Ысык-Көл аска искусствосун картага түшүрүү: алдын алуу жана сактоо, Аида Абдыканова
Бишкектин четинде: жаратман жазуу жана визуалдык изилдөө аркылуу экологиялык көйгөйлөрдү чагылдыруу, Мингойм Нишонова
БААУдагы оозеки тарых жыйнагы, Жылдыз Бекбалаева, Айжамал Сарыбаева
Кыргызстандагы туруктуу айыл чарба каражаты катары органикалык айыл чарбанын көйгөйлөрү, прогресси жана келечеги, Майрамбек Нургазиев
Жоопкерчиликтүү тоо-кен казып алуу дүйнөсүндө: Инвесторлордун укуктарын тең салмактоо жана Кыргыз Республикасында туруктуу өнүгүүгө көмөк көрсөтүү, Бегайым Есенкулова
Кыргызстанда 2020-жылдын октябрында өтүүчү парламенттик шайлоодо гендердик жана социалдык тармактардын ролу, Ольга Тарабашкина
“Сен турган жер жөнүндө ыр ырдап”. AKYN долбоорунун жыйынтыктарын жергиликтүү жайылтуу, Джеймс Пламтри
Постсоветтик Кыргызстандагы теңирчилик ишенимдери/практикалары, Мукарам Токтогулова, Байтур Токтосунов

2021-2022 окуу жылы

Туризм үчүн немис тилин окуу китеби, Гүлшайыр Дербишалиева, Диана Арыкбаева
Балдар үчүн Вехслердин интеллект шкаласын адаптациялоо-V (WISC-V), Елена Костерина, Ольга Ярова
БААУнун Экономика факультетинен Бишкектеги ЖОЖдордун экономика факультетинин студенттери үчүн жылдык флагмандык иш-чаралар, Дина Мамажанова
Дасти Дата долбоору (архивдик статистикалык маалыматтарды санариптештирүү), Акылай Муктарбек кызы, Борбордук Азия көчмөндөрүнүн жаштары @cany.kg, Эркебай Бахавадинов
Биргелешкен окуу материалдарынын сайты, Ильяс Суванов
Улуттук илимдер академиясынын гербарийин санариптештирүүнү улантуу, Амадеус ДеКасл
БААУда ГИС жана аралыктан зонддоо лабораториясын түзүү, Жээнбек Куленбеков
Качкын студенттер үчүн кантип көбүрөөк нерсе кыла алабыз, Николас Дарем Андерсен
Гибриддик билим берүү: анын натыйжалуулугу жана туруктуулугу (БААУнун мисалында), Чолпон Чотаева
Кыргыз Республикасындагы соттордун ажырагыс ыйгарым укуктары, Ханнапес Тайчаев
Кыргызстанда климат боюнча билим берүү жана өз ара аракеттенүү үчүн Climate Fresk жана Model COP эл аралык инновациялык тажрыйбаларынын интеграциясы, Самар Канатов
Бишкек шаарындагы жөө жүргүнчүлөрдүн жеткиликтүүлүгүн өлчөө жана картага түшүрүү, Отабек Нигматов
Өспүрүмдөрдүн жыныстык тарбиясын социалдык тармактар аркылуу жайылтуу, Рамина Эргешова, Альбина Дастанова
Жергиликтүү айылды өнүктүрүү долбоорлорунун тажрыйбасы аркылуу студенттердин мүмкүнчүлүктөрүн кеңейтүү “OSOP+1”, АйзадаТынева, Юми Такахаши
Азия коомдорундагы балалык жана өспүрүмдүк үчүн изумруд жол - жергиликтүү жана глобалдык динамика ортосундагы муундар, Елена Ким
Орусча сүйлөө маданияты боюнча суроо-жооп түрүндө гид, Светлана Кундузакова, Элеонора Карыпкулова

2022-2023 окуу жылы

Искусствонун жынысы жок, Гүлнур Эсеналиева, Виола Мустафина, Дарья Гусманова
BusQuiz, Талант Асан уулу
Бишкектеги Экопарктын дарактарынан көмүртектин секвестри, Зере Абишева
Модулдук камераларды колдонуу менен айлана-чөйрөнү изилдөөдөгү кыйынчылыктар, Сагынбек Орунбаев
DigitalHub (санариптик сабаттуулук жана киберкоопсуздук), Эркебай Бахавадинов
"Cinemalab" лагери, Данияр Абдыкеримов
Жашыл Кыргызстан, Каныкей Кочкамбаева
Көрүнбөгөн издер, Нуржамал Карамолдоева
Жээкти өнүктүрүү: коомдук жайлар үчүн потенциалдуу жерлерди аныктоо, Нуржан Бекен кызы
Ала-Арча улуттук паркындагы мөңгүлөрдүн спутниктик анализи, Жамиля Байборева
Коопсуздук, чыр-чатактарды башкаруу жана тынчтыкты орнотуу, Алишер Норов
Студенттердин агылып кетишин талдоо жана болжолдоо: БААУдагы кейсти изилдөө, Азамат Кибекбаев
Экологиялык үйдү биргелешкен, жамааттык чыгармачылык куруу аркылуу туруктуу өнүктүрүүнү үйрөтүү, Ольга Тарабашкина
Шаар дүйнөсүндөгү чыныгы көчмөнчүлүк: Суусамыр өрөөнүндөгү чабандардын турмушунун көйгөйлөрү жана өзгөчөлүгү, Адина Сулумбекова, Аксана Шанаева
Алгачкы басылган китептердин жыйнагын кулпусун ачуу, Жылдыз Бекбалаева
Дидактыкалык оюндар аркылуу кеп өстүрүү, Зарипа Самудинова

2023-2024 окуу жылы

UrbanEyes, Ю-Инновейшнс фонду
"Манас" эпосуна тиешелүү изилдөөлөргө жаңыча сереп, Джеймс Пламтри
Курманжан датканын 19-кылымдан тартып Кыргызстандын тарыхындагы орду жана ролун кайра карап чыгуу, Чолпон Чотаева
2021-2022-жылдардагы мамлекеттер аралык конфликттердин контекстинде БААУ студенттеринин арасындагы социалдык аралыктын интегралдык индексин өлчөө, Наталья Коростелева
БААУдагы англис тилинде угуу жана сүйлөө көндүмдөрүн импровизациялоонун артыкчылыктарынын негизинде даярдоо курсунун студенттеринин катышуусунда изилдөө, Оубаб Мсллам
Борборлоштурулган билим берүү маалыматтарын чогултуу жана талдоо системасын иштеп чыгуу, Полина Долматова
Чүйдөгү түтүндүн географиялык таралышын изилдөө, Расул Матисаков
Юридикалык клиника: укуктук маселелер боюнча адамдарга жардам берүү үчүн видеолорду чыгаруу, Жаннат Ковальчук
Постсоветтик билим берүү системасын либералдаштыруу: Кыргызстандан мисал, Сайкал Анвар кызы
Эски үйлөрдүн акварелдери жана алардын ээлеринин өмүр баяны аркылуу Чүй өрөөнүндөгү отурукташуу тарыхы, Эмил Насритдинов

БИЛДИРМЕЛЕРДИ ТАПШЫРУУ ЖОЛУ

Президенттин фондуна тапшырууну каалаган ар бир талапкер белгиленген мөөнөт аяктаганга чейин билдирмелерди (жүктөө) pref@auca.kg электрондук дарегине жөнөтүшү керек. Каттын темасы "PREF_Атыңыз жана Фамилияңыз_2024-2025" болуусу шарт. Билдирме талапкерлердин жеке маалыматтарынан тартып, бюджет жана долбоордун жалпы маалыматтарын камтыйт. Сунушталган долбоор жактырылса жана сыйлыкка татыса, кээ бир талапкерлерден кошумча маалыматтар талап кылынышы мүмкүн.

Толук маалымат алуу үчүн Президенттин аткаруу кызматкери Кыдыргычова Үмүт менен kydyrgychova_u@auca.kg электрондук дареги аркылуу байланышыңыз.